نکات فصل سوم علوم نهم
هیدروکربن:
عنصر هیدروژن
عنصر کربن
- در هر مولکول هیدروکربن، اتم های هیدروژن با اتم کربن پیوند کووالانسی برقرار کرده اند.
مثال:
در گاز متان هر اتم کربن با چهار اتم هیدروژن پیوند کووالانسی برقرار کرده اند.
نکته: در هیدروکربن ها هرچه قدر تعداد کربن بیشتر باشد، نقطه ی جوش بیشتر خواهد بود و هرچه نقطه جوش بالاتر باشد، ربایش بین ذره های آن بیشتر می شود.
- اگر ربایش ذرات هیدروکربن کمتر باشد، آن هیدروکربن آسان تر جاری می شود.
- اگر دو هیدروکربن که نقطه ی جوش مختلفی دارند با هم مخلوط شوند، با روش تقطیر می توان آن ها را از هم جدا کرد چرا که با حرارت دادن به مخلوط، مایعی که نقطه جوش پایین تری دارد، زودتر بخارشده و از مخلوط جدا می شود سپس توسط یک لوله ی سرد به مایع تبدیل می شود.
برج تقطیر و برش نفتی:
در برج تقطیر نفت خام را حرارت می دهند، هیدروکربن ها بخار می شوند، بالا می روند و در قسمت های مختلف برج از هم جدا می شوند البته چون نقطه ی جوش برخی اجزای نفت خام به هم نزدیک است، به طور کامل از هم جدا نمی شوند بلکه آنها را به صورت چند هیدروکربن که نقطه ی جوش نزدیک به هم دارند از هم جدا می کنند که به آن برش نفتی می گویند.
اتن(اتیلن-آلکن):
گازی بی رنگ و بدون بو است که به طور طبیعی برخی از میوه های رسیده مانند گوجه فرنگی و موز آزاد می شود.
- در صنعت گاز اتن(C2H4
)
برای تبدیل میوه های نارس به رسیده استفاده می شود.
- اگر اتن را در ظرف در بسته قرار دهیم، یک تغییر شیمیایی رخ می دهد و ماده مصنوعی به نام پلاستیک حاصل می شود.
- ماده اصلی همه پلاستیک ها(الیاف مصنوعی)، از نفت جداسازی می شود.
نکته: پلی تن(پلی اتیلن)، یک فرآورده ی شیمیایی می باشد که طی یک تغییر شیمیایی از اتن به دست می آید. در این تغییر مولکول های کوچک به مولکول های بزرگ تبدیل می شوند.
- پلی اتیلن، از منار هم قرار گرفتن مولکول های زیادی از اتن تشکیل می شود. یعنی پیوند دوگانه اتم های کربن در اتن شکسته می شوند و مولکول های گوچک با پیوند کووالانسی جدید به هم متصل می شوند.(واکنش پلیمری شدن).
روزانه مقدار زیادی از نفت خام و فرآورده های آن را می سوزانند تا گرما و انرژی تولید کنند که این عمل باعث تولید مقدار قابل توجهی گاز کربنیک می شود.
CH4+O2=CO2+H2O
مشکلات گاز کربنیک در هوا:
1- گرم شدن زمین
2- آلودگی هوا
3- ذوب شدن یخ ها
4- ایجاد جابجایی در فصول
نکته: پلاستیک هایی که از نفت خام نهیه می شوند، ارزان قیمت اند، عمرطولانی دارند و همچنین از استحکام بالایی برخوردارند. به همین دلایل استفاده از آن ها افزایش یافته است.
- انباشته شدن زباله های پلاستیکی در طبیعت، یکی از مشکلات استفاده از آنهاست که البته با فعالیت هایی مانند بازیافت و استفاده مجدد از آن ها، می توان تا حدودی این مشکل را برطرف کرد.
پایان فصل سوم
مختصر و مفید و خلاصه
سپاس فراوان از آقای محترم محمد حسین ضیایی پور
و همینطور از سایت / نیاز های درسی دانش آموزان /